Υπάρχουν πολλές ιστορίες για την ιστορική προέλευση του Χριστουγεννιάτικου δέντρου και σχεδόν όλες έχουν μια ιστορική πραγματικότητα.
Πάντως ο λόγος που στολίζουμε έλατο αντί για άλλο είδους δέντρου είναι γιατί είναι αειθαλές, που σημαίνει ότι διαθέτει έντονα πράσινα φύλλα ακόμα και το χειμώνα. Ο στολισμός του δένδρου σήμερα είναι καθαρά συμβολικός και δείχνει την ευτυχία των ανθρώπων και της φύσης για την Γέννηση του Θεανθρώπου.
Το στόλισμα του δέντρου ξεκίνησε αρχικά στην αρχαία Ελλάδα που υπήρχε παρόμοιο έθιμο, μόνο που το φυτό δεν ήταν έλατο, αλλά η Ειρεσιώνη που ήταν κλάδος αγριελιάς (κότινος) στολισμένος με γιρλάντες από μαλλί λευκό και κόκκινο αλλά και με τους πρώτους φθινοπωρινούς καρπούς (σύκα, καρύδια, αμύγδαλα, κάστανα, δημητριακά, κ.λπ., εκτός του μήλου και του αχλαδιού).
Αποτελούσε έκφραση ευχαριστίας για τη γονιμότητα του λήξαντος έτους και παράκληση συνεχίσεως της γονιμότητας και ευφορίας κατά το επόμενο. Ήταν αφιερωμένη στην Αθηνά, τον Απόλλωνα και τις Ώρες (Ευνομία, Δίκη, Ειρήνη).
Το διάστημα 22 Σεπτεμβρίου έως 20 Οκτωβρίου, παιδιά που και οι δύο γονείς τους ζούσαν, περιέφεραν την Ειρεσιώνη στους δρόμους της πόλης των Αθηνών τραγουδώντας κάλαντα από σπίτι σε σπίτι, παίρνοντας το φιλοδώρημά τους από τον νοικοκύρη ή τη νοικοκυρά και όταν έφθαναν στο σπίτι τους κρεμούσαν την Ειρεσιώνη πάνω από την εξώπορτά τους, όπου έμενε εκεί μέχρι την ιδία ημέρα του νέου έτους, οπότε, αφού τοποθετούσαν τη νέα, κατέβαζαν την παλιά και την έκαιγαν.
Πρόγονος, λοιπόν, του Χριστουγεννιάτικου δέντρου είναι η Ειρεσιώνη, μέσω της οποίας μεταδόθηκε το έθιμο του στολισμένου δέντρου στους βόρειους λαούς από τους Έλληνες ταξιδευτές, οι οποίοι ελλείψει ελαιοδέντρων, στόλιζαν κλαδιά από τα δέντρα που ευδοκιμούσαν σε κάθε τόπο.
Το έθιμο σταμάτησε την περίοδο της Τουρκοκρατίας και άρχισε ξανά με την απελευθέρωση της χώρας από τον Τουρκικό ζυγό. Το συναντάμε κυρίως σε βόρειους λαούς όμως προσαρμοσμένο στην δική τους πραγματικότητα.
Έτσι φτάνουμε στην Γερμανία που κατά τους ερευνητές εκεί εμφανίστηκε το πρώτο με την σημερινή του μορφή, στολισμένο δένδρο « έλατο» το 1539. Τα πρώτα στολίδια ήταν συσκευασμένα φαγητά ή είδη ρουχισμού ή άλλα χρήσιμα είδη, που στο πέρασμα των χρόνων και με την άνοδο του βιοτικού επιπέδου εξελίχθηκαν μόνο σε διακοσμητικά αντικείμενα. Κατά την παράδοση ο πρώτος που στόλισε δέντρο ήταν ο Μαρτίνος Λούθηρος.
Το 1790 στην Αγγλία ο Βασιλιάς Γεώργιος Γ‘ και η Γερμανίδα σύζυγος του, που την έλεγαν Σαρλότε, στόλιζαν τα έλατα τα Χριστούγεννα συνεχίζοντας την παράδοση της χώρας της . Η Βασίλισσα και ο σύζυγός της ήταν λάτρεις των Χριστουγέννων. Θεωρείται ότι ήταν αυτοί που έκαναν τόσο διάσημο το έθιμο στην Αγγλία και έφεραν στη μόδα το στολισμό δέντρου τα Χριστούγεννα. Είχε τόσο απήχηση που πολλοί θεωρούν ακόμα και σήμερα ότι η παράδοση ξεκίνησε από την Μ. Βρετανία. Στην αρχή ο κόσμος στόλιζε μικρά δεντράκια όταν όμως μετά από κοντά δυο αιώνες που κατέφτασαν τα μεγαλύτερα δέντρα που εισάγονταν από τη Νορβηγία, ο κόσμος άρχισε να τοποθετεί τα δέντρα στο πάτωμα κι από κάτω να βάζει τα δώρα για τους αγαπημένους του. Από εκεί ταξιδέψε σε όλη τη Ευρώπη και Αμερική.
Στην Ελλάδα το έθιμο αυτό του έλατου ως χριστουγεννιάτικη διακόσμηση ήρθε για πρώτη φορά με τον Βαυαρό Βασιλιά Όθωνα το 1833 που είχε καθιερωθεί ως έθιμο στους βασιλικούς οίκους της Βόρειας Ευρώπης.
Αρχικά στολίστηκε στα ανάκτορα του Ναυπλίου και εν συνεχεία στην Αθήνα, όπου οι κάτοικοι έκαναν ουρές για να το θαυμάσουν. Σημειώνεται ότι στη Γαλλία ως έθιμο εισήχθηκε αρκετά χρόνια μετά από ότι στην Ελλάδα από την Κόμισσα της Ορλεάνης.
