«Η 1η Σεπτεμβρίου είναι η αρχή του εκκλησιαστικού έτους, κατά το ημερολόγιο της Παλαιάς Διαθήκης «αρχή Ινδίκτου», όπως την γράφουν τα εκκλησιαστικά μας βιβλία».
Η λέξη Ίνδικτος είναι λατινική ελληνοποιημένη λεξη και σημαίνει διάγγελμα, πού εκδιδόταν από τους Ρωμαίους αυτοκράτορες, με σκοπό να καθορίζουν το ύψος των φόρων επί της παραγωγής της γης, που θα έπρεπε να πληρώσουν οι υπήκοοι της Ρώμης για τη συντήρηση του στρατού. Το διάγγελμα αυτό ίσχυε για δεκαπέντε χρόνια και αυτό γιατί η θητεία ήταν δεκαπέντε χρόνια, έτσι απολύονταν οι παλαιοί στρατιώτες και κατατάσσονταν οι νέοι. Να σημειωθεί ότι το ύψος των σχετικών φόρων καθοριζόταν από τη νέα δύναμη του στρατού για την επόμενη δεκαπενταετία.
Με την πάροδο του χρόνου η λέξη Ίνδικτος έπαψε να σημαίνει μόνο διάγγελμα, αλλά σήμαινε το διάστημα των δεκαπέντε ετών. Έτσι άρχισαν να μετρούν το χρόνο σε Iνδίκτους (πρώτη Ίνδικτος, δεύτερη Ίνδικτος κ.ο.κ.).
Πρώτος ο Μέγας Κωνσταντίνος όρισε ως επίσημη μέτρηση του χρόνου (το 312 ή 313 μ.Χ.) την Ίνδικτο, πού άρχιζε την 1η Σεπτεμβρίου, εποχή που είχε τελειώσει η συγκομιδή των καρπών της γης. Η μέτρηση αυτή του χρόνου ονομάστηκε, από το όνομα του Κωνσταντίνου, «Κωνσταντίνειος Iνδικτιών και Ελληνική».
Η Εκκλησία υιοθέτησε αυτό το σύστημα μέτρησης του χρόνου και μετρούσε τα έτη με τίς Ινδικτιώνες. Έτσι το Εκκλησιαστικό έτος άρχιζε την 1η Σεπτεμβρίου με Πατριαρχική Θεία Λειτουργία και ιδιαίτερη Iερά Παράκληση, ώστε να ευλογήσει ο Θεός τον καινούριο χρόνο. Με τον καιρό ορίστηκαν δύο είδη Ινδίκτου, η Καισαρική, δηλαδή η παλαιά ρωμαϊκή πού άρχιζε την 1η Σεπτεμβρίου και την οποία συνέχισε το Βυζάντιο και η Παπική, που άρχιζε στις 25 Δεκεμβρίου και αργότερα την 1η Ιανουαρίου.
Στη Δύση σιγά-σιγά επικράτησε ως αρχή του νέου έτους η 1η Ιανουαρίου, ενώ στην Ανατολή είχε παραμείνει η 1η Σεπτεμβρίου. Αυτός είναι και ο λόγος που η πρώτη Σεπτεμβρίου παρέμεινε μέχρι και σήμερα η αρχή του Εκκλησιαστικού έτους, μετά την καθιέρωση για όλους ως αρχής του πολιτικού έτους της 1ης Ιανουαρίου.
Στην Παλαιά Διαθήκη υπάρχουν δύο ημερολόγια
Ο μήνας «Σεπτέμβριος» σημαίνει έβδομος» ενώ ο «Οκτώβριος» σημαίνει «όγδοος» ο «Νοέμβριος» σημαίνει «ένατος», όπως και «Δεκέμβριος» σημαίνει «δέκατος». Αλλά πώς είναι ο Σεπτέβριος έβδομος μήνας, αφού από αυτόν αρχίζει το εκκλησιαστικό έτος; Έπρεπε να λέγεται ο πρώτος μήνας. Στην Παλαιά Διαθήκη υπάρχουν δύο ημερολόγια. Το ένα αρχίζει το Φθινόπωρο και κατά το τυπικό αυτό έχουμε και εμείς ως πρώτο μήνα τον Σεπτέμβριο. Κατά το άλλο όμως ημερολόγιο της Παλαιάς Διαθήκης το έτος αρχίζει από την Άνοιξη με πρώτο μήνα τον Μάρτιο, τον «Αβίβ», όπως τον λέγει η Παλαιά Διαθήκη. Ο Μάρτιος στην πραγματικότητα είναι ο πρώτος μήνας του έτους. Αν αριθμήσετε τώρα με πρώτο μήνα τον Μάρτιο, θα βγάλετε τον Σεπτέμβριο έβδομο μήνα, τον Οκτώβριο όγδοο, τον Νοέμβριο ένατο και τον Δεκέμβριο δέκατο. «Ντέσεμ» σημαίνει «δέκα».
Αλλά γιατί σύμφωνα με την εκκλησία μας είναι ο Μάρτιος ο πρώτος μήνας του έτους;
Τον μήνα Μάρτιο έγινε η δημιουργία του κόσμου από το Θεό. Και φαίνεται αυτό από την ζωογόνηση που έχει η γη τον μήνα αυτό. Αλλά αυτός ο κόσμος χάλασε από την η αμαρτία. Γι᾽ αυτό ο Θεός από αγάπη ξανάφτιαξε τον χαλασμένο από την αμαρτία κόσμο αυτό ονομάζετε «Αναδημιουργία» και έγινε πάλι τον μήνα Μάρτιο. Η αναδημιουργία έγινε με τον Ευαγγελισμό της Παναγίας, που τον εορτάζουμε τον μήνα Μάρτιο. Γι᾽ αυτό ο μήνας Μάρτιος είναι ο πρώτος μήνας του έτους.
Τα έθνη της γης θέλησαν να έχουν μία κοινή ημερομηνία ως πρώτη του έτους, για να συνεννοούνται στις εμπορικές τους συναλλαγές, και έβαλαν την 1η Ιανουαρίου. Και αυτή η κοσμική πρωτοχρονιά μάς σκέπασε την μεγάλη δεσποτική εορτή της Περιτομής του Κυρίου.
Πως γιόρταζαν οι Ιουδαίοι στην Παλαιά Διαθήκη την Πρωτοχρονιά τους1η Σεπτεμβρίου
Την γιόρταζαν με πολλή προσευχή και ολόκληρη λατρευτική ακολουθία. Την πρωτοχρονιά τους την είχαν συνδέσει με την εργασία τους που ήταν η γεωργία και η κτηνοτροφία. Ο Άβελ ήταν βοσκός προβάτων και ο Κάιν ήταν γεωργός.
Δηλαδή στην Παλαιά Διαθήκη είχαν συνδέσει την Πρωτοχρονιά τους με την γεωργία, με την συγκομιδή των καρπών και γιόρταζαν αυτήν την εορτή μία εβδομάδα ολόκληρη. Την πρώτη ημέρα πήγαιναν στον ναό και ευχαριστούσαν τον Θεό για το έτος που πέρασε. Έσβηναν τα φώτα (τις λυχνίες), δείγμα αυτό ότι έσβησε ο παλιός ο χρόνος. Έπειτα άναβαν καινούργια φώτα, πολλές λυχνίες, για το νέο έτος που έρχεται. Γινόταν ολόκληρη φωτοχυσία. Σε μια τέτοια περίπτωση ο Χριστός είπε εκείνον τον λόγο Του: «Εγώ ειμι το φως του κόσμου». Τις επόμενες μέρες της εβδομάδος πήγαιναν στα χωράφια τους, αφού η εορτή ήταν για την γεωργία. Μάλιστα έμεναν στα χωράφια τους φτιάχνοντας σκηνές. Γι᾽ αυτό και η εορτή λεγόταν «της Σκηνοπηγίας» εορτή.
Στο τέλος της εορτής αυτής πήγαιναν πάλι στον ναό, όπου υποδέχονταν έναν ιερέα, που έφερνε με πομπή νερό σε ένα δοχείο από την κολυμβήθρα του Σιλωάμ. Αυτό το νερό το έχυναν σε μία λεκάνη και έλεγαν: «Αντλήσατε ύδωρ εκ των πηγών του σωτηρίου». Που σημαίνει ότι για να πάει καλά η γεωργία τους πρέπει να έχουν νερό, πρέπει να πέσει βροχή από τον ουρανό. Και τελείωνε λοιπόν η εορτή αυτή της Πρωτοχρονιάς ή της Σκηνοπηγίας με προσευχή για την κατάπεμψη της βροχής.
Ο «αποδιοπομπαίος τράγος» και συχώρεση των αμαρτιών
Πριν από την αρχή της Πρωτοχρονιάς στην Παλαιά Διαθήκη ο Αρχιερεύς έκανε μία πένθιμη θυσία. Φορώντας ένα λινό ένδυμα έπαιρνε έναν τράγο που στο κεφάλι του έβαζε το χέρι του και έλεγε τα αμαρτήματα του λαού που ήταν τα ψέματα, κλοπές, μοιχείες, φόνους κ.λπ. Αυτό σήμαινε ότι τα αμαρτήματα του λαού μεταβιβάζονταν στον τράγο. Τον τράγο αυτό τον οδηγούσαν έπειτα μακριά και τον γκρέμιζαν σε ένα μεγάλο γκρεμό. Ήταν ο «αποδιοπομπαίος τράγος».
Φορούσε έπειτα ο αρχιερεύς λαμπρά ενδύματα και έκανε μια άλλη θυσία. Η θυσία αυτή λεγόταν «θυσία του εξιλασμού». Με την θυσία αυτή ο λαός ένοιωθε καθαρός στην ψυχή από τα αμαρτήματά του και έτσι υποδεχόταν το νέο έτος ήταν κάτι σαν την εξομολόγηση.
