Με αφορμή τα 200 χρόνια από την επανάσταση του 1821 η Παράταξή «Για την Πόλη που μας Αξίζει» με επικεφαλής τον Κωνσταντίνο Τίγκα εξέδωσε Δελτίο Τύπου με τίτλο Ρήγας o Θεσσαλός Πρωτεργάτης του Νεοελληνικού Διαφωτισμού
Σας παραθέτουμε το Δελτίο Τύπου
Ρήγας o Θεσσαλός Πρωτεργάτης του Νεοελληνικού Διαφωτισμού
Τούτη τη μέρα οι για τετρακόσια ολόκληρα χρόνια σκλαβωμένοι Έλληνες βρήκαν την δύναμη να βροντοφωνάξουν στην ανθρωπότητα και στον βάρβαρο και απολίτιστο Τούρκο κατακτητή το «Ελευθερία ή Θάνατος», αναδεικνύοντας τα Ελληνοχριστιανικά ιδεώδη, αποδεικνύοντας τη συνέχεια του Ελληνισμού, αλλά και θέτοντας την Ελευθερία πάνω από το υπέρτατο αγαθό της ζωής.
Ο αγώνας του ΄21 ανέδειξε τους ηγέτες εκείνους που τον προετοίμασαν με βάση τις αναλλοίωτες αρχές και αξίες της φυλής μας, αλλά και τους ηγέτες που με τη φλόγα για τη λευτεριά τον έφεραν σε πέρας. Σε κάθε περίπτωση ανέδειξε ηγέτες που δεν δίσταζαν να γίνουν ολοκαύτωμα για την επίτευξη του ενός και μοναδικού σκοπού, του εθνικού χρέους, την αποτίναξη του ζυγού.
Ένα από τα πρόσωπα που εργάστηκαν προετοιμάζοντας την Επανάσταση του 1821 ήταν ο Ρήγας ο Βελεστινλής ή Ρήγας ο Θεσσαλός, όπως υπέγραφε και ουδέποτε «Φεραίος», κάτι που είναι δημιούργημα μεταγενέστερων λογίων. Ο Ρήγας ο Βελεστινλής ή Ρήγας ο Θεσσαλός, ήταν λόγιος, έμπορος, πολιτικός με συγκροτημένα πολιτικά πιστεύω, συγγραφέας, στοχαστής και επαναστάτης. Θεωρείται εθνομάρτυρας και πρόδρομος της Ελληνικής Επανάστασης του 1821
Είχε γεννηθεί στο Βελεστίνο, περί το 1757 και το θεωρούμενο ως πραγματικό του επώνυμο Αντώνιος Κυριαζής ή Κυρίτζης δεν επιβεβαιώνεται από τη σύγχρονη έρευνα. Ο ίδιος προτιμούσε να χρησιμοποιεί ως επώνυμο αυτό της γενέτειράς του, ενώ οι Έλληνες διανοούμενοι που ζούσαν στην εξορία τον αποκαλούσαν Φεραίο, επειδή στην αρχαιότητα η πόλη του ονομαζόταν Φεραί.
Στα τέλη του 1797, ο Ρήγας βρέθηκε στην Τεργέστη, προκειμένου να παραλάβει τυπωμένες επαναστατικές προκηρύξεις για να τις προωθήσει στον Ελλαδικό χώρο. Οι Αρχές είχαν πληροφορηθεί τη δράση του και συνελήφθη στο ξενοδοχείο όπου είχε καταλύσει, στις 17 Δεκεμβρίου 1797.
Ο Ρήγας οδηγήθηκε σιδηροδέσμιος στη Βιέννη, όπου είχαν συλληφθεί και πολλοί ακόμα επαναστάτες που είχαν σχετιστεί μαζί του. Στις 10 Μαΐου 1798, ο Ρήγας μαζί με επτά συντρόφους του, παραδόθηκαν στους Τούρκους του Βελιγραδίου και φυλακίστηκαν στον παραποτάμιο πύργο Νεμπόισα. Βασανίστηκαν ανηλεώς ως επαναστάτες. Και στις 24 Ιουνίου, χωρίς δίκη, στραγγαλίστηκαν και τα πτώματά τους ρίχτηκαν στον Δούναβη.
Ο Ρήγας ο Θεσσαλός ανήκε σε οικογένειά που ήταν πολύ εύπορη. Θεωρούσε, ότι το όποιο σχέδιο έπρεπε να περιλαμβάνει ένα ανεξάρτητο Κράτος στην περιοχή της Βαλκανικής, προϋπόθεση δημιουργίας του οποίου θα ήταν η Επανάσταση. Είχε πάντα στο νου του τη Γαλλική Επανάσταση.
Σχολείο πήγε στη Βελεστίνο, στη Ζαγοράκα, κατόπιν, στα Αμπελάκια, πριν γίνει δάσκαλος στο Κισσό του Πηλίου. Σε ηλικία 20 ετών φέρεται να έχει φιλονικήσει με Τούρκο στη γενέτειρά του, τον οποίο σκότωσε, γι’ αυτό και αναγκάστηκε να φύγει για το Λιτόχωρο όπου κατατάχτηκε σε σώμα αρματολών που δρούσε στον Όλυμπο.
Στη συνέχεια βρέθηκε στο Άγιο Όρος, όπου είχε πρόσβαση στη βιβλιοθήκη της Αθωνιάδας Σχολής, όπου εμπλούτισε τις γνώσεις του. Ταξίδεψε στην Κωνσταντινούπολη, όπου έμαθε ξένες γλώσσες, Γαλλικά, Ιταλικά και Γερμανικά. Λίγο πριν γίνει 30 χρόνων, βρέθηκε στο Βουκουρέστι ως γραμματέας του ηγεμόνα της Βλαχίας, Νικολάου Μαυρογένη.
Ο Ρήγας, πρόδρομος και πρωτεργάτης του Νεοελληνικού Διαφωτισμού εμφορείται από τις αρχές οι οποίες αποτυπώνονται στο έργο του «Νέα Πολιτική Διοίκησης». Στο έργο του ο ρόλος και η λειτουργία του πολίτη εντός της δημοκρατίας είναι εξέχων, όπως εξέχουσα θέση κατέχει και η πολιτική παιδεία.
Η παιδαγωγικότητα του έργου του δεν εξαντλείται σε απλή μεταφορά των παιδαγωγικών αρχών του γαλλικού διαφωτισμού, αλλά τα υπερβαίνει προβάλλοντας την εκπαίδευση ως δικαίωμα, ως παράγοντα που θα εγγυηθεί την ισονομία, την ελευθερία, το δίκαιο των πολιτών και κυρίως την ίδια την ύπαρξη του έθνους. Η δημοκρατία και τα δίκαια του ανθρώπου αναδεικνύουν μια νέα ανατρεπτική πολιτική και ηθική τάξη πραγμάτων στον ευρωπαϊκό χώρο των μοναρχιών και των μεγάλων αυτοκρατοριών.στορίας μας,
Μετά το 1790 ο Ρήγας επέλεξε τη Βιέννη, την οποία έκανε κέντρο των επαφών του και της εκδοτικής δραστηριότητάς του, σε συνεργασία με τους τυπογράφους από τη Σιάτιστα, αδελφούς Πούλιου, που διέθεταν εκεί τυπογραφείο. Η συνεργασία του με τους αδελφούς Πούλιου ήταν στενή.
Στο τυπογραφείο τους, ο Ρήγας τύπωσε την περίφημη «Χάρτα της Ελλάδος», στην οποία περιέχονται τα νησιά της Ελλάδος και μέρος των σε Ευρώπη και Μικρά Ασία πολυάριθμων Αποικιών της. Στην ουσία, ήταν ο χάρτης ενός ενιαίου γεωγραφικού χώρου τον οποίο ο Ρήγας θεωρούσε έτοιμο για επανάσταση και απόσχιση από την Οθωμανική Αυτοκρατορία.
Τα πιο σημαντικά έργα του Ρήγα είναι:
Το Σχολείο των Ντελικάτων εραστών, βιβλίο ηθικό περιέχον περίεργα συμβάντα στις ωραιότερες γυναίκες της εποχής στο Παρίσι. Πρόκειται για μετάφραση του Ρήγα στα 1790 από τα γαλλικά και περιλαμβάνει έξι μεταφρασμένα ερωτικά διηγήματα τα οποία ο Ρήγας απέδωσε ελεύθερα κατά τη συνήθεια της εποχής.
Φυσικής Απάνθισμα για τους αγχίνους(οξύνους-γρήγορης αντίληψης) και φιλομαθείς Έλληνες, το έργο αυτό είναι μια προσπάθεια του Ρήγα να εκλαϊκεύσει επιστημονικές γνώσεις από γερμανικά και γαλλικά εγχειρίδια. Το έργο αυτό είναι επιστημονικό, ενώ το πρώτο λογοτεχνικό. Τα δύο αυτά έργα εντάσσονται στην παιδαγωγική και διαφωτιστική του προσπάθεια και στρέφονται κατά των προλήψεων και της δεισιδαιμονίας.
Επιπεδογραφία της Κωνσταντινουπόλεως, του Κόλπου της, του Καταστένου της, της από το Σταυροδρόμι θέας της. Σε αυτή, που εκδόθηκε στη Βιέννη το 1796, ο Ρήγας παραθέτει πολλά γεωγραφικά, φυσικά και πλήθος άλλων στοιχείων με τις παλαιές και νέες ονομασίες τους.
Νέα Χάρτα της Βλαχίας και μέρους της Τρανσυλβανίας, που εκδόθηκε στη Βιέννη το 1797 από το Ρήγα για χάριν των Ελλήνων και Φιλελλήνων.
Γενική Χάρτα της Μολδαβίας και μέρους των επαρχιών που γειτνιάζουν με αυτή, που εκδόθηκε στη Βιέννη το 1797 από το Ρήγα για χάριν των Ελλήνων και Φιλελλήνων.
Χάρτα της Ελλάδος, που εκδόθηκε στη Βιέννη το 1797 από το Ρήγα συμπληρώνεται από το πρώτο φύλλο της Επιπεδογραφίας της Κωνσταντινουπόλεως και περιλαμβάνει συνολικά δώδεκα φύλλα διαστάσεων 50Χ70.
Η χαρτογραφική εργασία του Ρήγα είναι ένα έργο που υπερβαίνει κατά πολύ τη γεωγραφική απεικόνιση. Εμπλουτίζεται με ιστορικό και εγκυκλοπαιδικό υλικό και παραθέτει πλάι στα σύγχρονα τοπωνύμια τα αρχαία ελληνικά αντίστοιχα.
Αναφέρεται σε ιστορικά γεγονότα, σχεδιάζει αρχαία νομίσματα, συντάσσει καταλόγους σημαντικών προσώπων της ιστορίας και περιγράφει μάχες. Συγχρόνως σχεδιάζει και τυπώνει μια παράσταση του Μεγάλου Αλεξάνδρου τον οποίο πλαισιώνουν τέσσερις στρατηγοί του και απεικονίζονται σκηνές μαχών. Η χαρτογραφική εργασία του Ρήγα είναι ένα έργο που υπερβαίνει κατά πολύ τη γεωγραφική απεικόνιση. εμπλουτίζεται με ιστορικό και πλάι Ακόμη, στο δεύτερο φύλλο της Χάρτας του ο Ρήγας έχει την «Επιπεδογραφία του περάσματος των Θερμοπυλών προς κατάληψη κατά την επιδρομή του Ξέρξη στην Ελλάδα».
Σημειώνει τον τάφο του Λεωνίδα και 300 Σπαρτιατών και αναγράφει το σχετικό επίγραμμα:
«Ω ξειν αγγέλλειν Λακεδαιμονίοις, ότι τήδε κείμεθα τοις κείνων ρήμασι πειθόμενοι», το οποίο σε νεοελληνική απόδοση λέει: «Οδοιπόρε, περνώντας από τη Σπάρτη πες πως ετάφημεν εδώ πολεμώντας για τους ιερούς νόμους της».
Και στο έβδομο φύλλο της Χάρτας, ο Ρήγας έχει την Επιπεδογραφία της Ναυμαχίας της Σαλαμίνας με τις διατάξεις των Περσικών και Ελληνικών πλοίων και τον θρόνο του Ξέρξη στο όρος Αιγάλεω, από όπου παρακολουθούσε τη Ναυμαχία. Μάλιστα, στο πέμπτο φύλλο της Χάρτας στην περιοχή της Σαλαμίνας έχει τον συμβολισμό της Ναυμαχίας και το ρόπαλο του Ηρακλή αντικρυστά με τον τσακισμένο διπλό περσικό πέλεκυ.
Νέα Πολιτική της Διοίκησης. Πρόκειται για ένα κείμενο στο οποίο, δίχως δυσκολία, γίνονται φανερές οι επιδράσεις του Ευρωπαϊκού φιλελεύθερου Διαφωτισμού όπως αυτές αποτυπώνονται μέσα από την πατριωτική του προσήλωση και αγωνία για την Ελλάδα.
Η Νέα Πολιτική της Διοίκησης περιέχει αρχικά μια πύρινη διακήρυξη, ακολουθούν τα δίκαια του Ανθρώπου και στη συνέχεια καταγράφεται ολόκληρο το κείμενο του Συντάγματος, του Ρήγα. Ως κατακλείδα του έργου παρατίθεται ο περίφημος Θούριος και ο Πατριωτικός ύμνος, που αναφέρομαι πιο κάτω.
Πατριωτικά τραγούδια “Θούριος” και ο “Πατριωτικός Ύμνος” Παράλληλα με τη Χάρτα, ο Ρήγας εργαζόταν για τη σύνταξη και έκδοση διαφόρων επαναστατικών κειμένων και τραγουδιών, ανάμεσα στα οποία κορυφαίο ήταν ο έμμετρος Θούριος: “Κάλλιο να’ ναι μιας ώρας ελεύθερη ζωή, παρά σαράντα χρόνια σκλαβιά και φυλακή”. Στον Πατριωτικό Ύμνο προβάλλει τον Λεωνίδα ως πρότυπο αγωνιστικότητας, θάρρους, αυταπάρνησης και αυτοθυσίας.
«Ο Λεωνίδας που ζει, με τους τριακόσιους μαζί να δει τον Σπαρτιάτη πώς ρίχνεται σαν άτι, τρώει, πατεί, ξεσκίζει την Τουρκιά, μπρε παιδιά».
Τέλος τα δύο Επαναστατικά έντυπα που εξέδωσε ήταν το “Επαναστατικό Μανιφέστο” που τυπώθηκε σε 3000 αντίτυπα, άρχιζε με το σύνθημα ” Ελευθερία-Ισοτιμία-Αδελφότης” και περιελάμβανε την Προκήρυξη που ήταν ένα κείμενο πολύ θερμής επαναστατικής διακήρυξης, το Σύνταγμα που αναφέρονταν στα δίκαια του Ανθρώπου και του Πολίτη και το Θούριο. Το δεύτερο Επαναστατικό έντυπο ήταν το “Στρατιωτικό Εγκόλπιο” που ήταν σύνοψη στρατιωτικών κανονισμών που προέρχονταν από το γερμανικό εγχειρίδιο πολέμου.
Η πάλη αυτή των Ελληνικού πνεύματος της ελευθερίας και της δημοκρατίας ενάντια στο βαρβαρισμό, τον αυτοκρατορικό απολυταρχισμό, θαυμάσια απεικονίζεται από τον Ρήγα το Βελεστινλή σε όλα τα έργα του για την προετοιμασία του στρατηγικού σχεδίου της Επανάστασης.
Το πολιτικό όραμα του Ρήγα συνίστατο στη δημιουργία μιας πολυεθνικής βαλκανικής επικράτειας που θα ήταν απαλλαγμένη από τις αγκυλώσεις της οθωμανικής πολιτικής και στην οποία οι Έλληνες θα είχαν κυρίαρχη θέση. Για την πραγματοποίηση αυτού του στόχου προσπάθησε να εξεγείρει όλους τους υπόδουλους στους Οθωμανούς λαούς της Βαλκανικής εναντίον του κοινού τυράννου.
Ο Κώστας-Πολυχρόνης Τίγκας επικεφαλής της παράταξης “Για την Πόλη που μας Αξίζει“ οι Δημοτικοί Σύμβουλοι, οι Σύμβουλοι των Δημοτικών Κοινοτήτων και τα Στελέχη της τιμούν τη θυσία του Ρήγα αλλά και όλων των ηρώων του ΄21. Η υπερηφάνεια για το Ρήγα τον Θεσσαλό αλλά και όλους τους ήρωες του απελευθερωτικού αγώνα, η ιστορία μας και η παιδεία μαζί με τη θρησκεία μας είναι οι συνιστώσες της εθνικής αλλά και της τοπικής μας ταυτότητας
Για το Ρήγα το ύψιστο αγαθό και πάνω από τη ζωή είναι η Ελευθερία και γι’ αυτό χαρακτηριστικά τονίζει στο Θούριό του «Καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή παρά σαράντα χρόνια σκλαβιά και φυλακή».
Το Γραφείο Τύπου
Δρ. Γεώργιος Χ. Μιχαήλ
Δελτίο Τύπου 24 Μαρτίου 2021
